Gastroenteroloji

Gastroenteroloji bölümünde, yemek borusundan başlayarak mide, bağırsaklar, karaciğer, pankreas ve safra kesesini kapsayan hastalıkların tanı ve tedavisi yapılmaktadır. Sindirim sistemine ilişkin organların hastalıklarının tıbbi tedavisinin yanı sıra endoskopik uygulamaların da yapıldığı gastroenteroloji birimlerinde hastalıklara ilişkin tanıların koyulması amacıyla safra yolları, pankreas, mide, ince ve kalın bağırsakların görüntüleme işlemleri de sıklıkla uygulanmaktadır. Gastrointestinal sistem organlarına ilişkin kanser ve benzeri hastalıklarda özellikle karaciğer için sıklıkla uygulanan biyopsi işlemleri de gastroenteroloji birimlerinde cerrahi dal uzmanları ile birlikte yürütülmektedir. İleri uzmanlık gerektiren Gastroenteroloji birimlerinde görev alan uzman hekimler ise 6 yıl süren tıp eğitiminin ardından 5 yıl boyunca iç hastalıkları uzmanlık eğitimi, en az 3 yıl süren gastrointestinal sistem hastalıkları, bu hastalıklara yönelik endoskopik teşhis ve tedaviler alanında yüksek ihtisas yaparak bu unvanı alırlar.

Hastanelerimizde endoskopik inceleme ve işlemler için hasta konforunu ön planda tutan, hekim ve sağlık personelinin rahat çalışabileceği ideal koşullarda hazırlanmış endoskopi üniteleri bulunmaktadır. Bu üniteler en son teknolojiye sahip tıbbi ekipmanlar kullanılarak oluşturulmuş olup bakımları ve hijyenleri tam olarak sağlanmaktadır. Endoskopi uygulamalarında gerekli görülen durumlarda anestezi uygulamaları da yapılabilir. Bunun için anesteziye yönelik ekipmanlar ve anestezi uzmanları da gastroenteroloji birimlerimizde yer almaktadır.

Gastroenteroloji bölümünde akut ve kronik tüm gastrointestinal sistem hastalıklarına yönelik tedavi işlemleri uygulanmaktadır. Sindirim sistemi kanamalarını acil olarak durdurma tedavisi, sklerozan tedavi, varis kanamaları tedavisi, gastroskopi, kolonoskopi, ERCP yöntemiyle kronik pankreatit tedavisi, safra yolu taşları ve darlıkları tedavisi, safra yollarından taş alma, tıpta polipektomi adı verilen mide ve bağırsak poliplerinin çıkartılması, gastrik ülser tedavisi, gastroözofageal reflü hastalığının tedavisi, Crohn hastalığı ve ülseratif kolit hastalığı gibi kronik bağırsak hastalıklarının tedavisi, safra yolları ve yemek borusuna ilişkin darlık sorununun bulunduğu hastalarda  stent yerleştirme gibi uygulamalar uzman ekipler tarafından titizlikle yapılmaktadır.

Gastroenteroloji bölümü kapsamında hem hastalıkların teşhisi hem de tedavi amacıyla uygulanan başlıca işlemler şunlardır:

Endoskopi

Tıpta pek çok alanda başarıyla uygulanan endoskopi işleminin en yaygın olarak kullanıldığı birimlerden bir tanesi gastroenteroloji klinikleridir. Endoskopi başta mide olmak üzere, çeşitli organların iç kısımlarının gelişmiş optik cihazlarla görüntülenerek incelenmesi işlemidir. Bu işlem ucunda ortamın net bir şekilde görülebilmesini sağlayan bir ışık bulunan endoskop adlı cihaz yardımıyla gerçekleştirilir. Bu cihaz kullanılarak yemek borusu, mide, on iki parmak bağırsağı, ince ve kalın bağırsaklar net bir şekilde görüntülerek gastrointestinal sistem hastalıklarına ilişkin kesin tanıların koyulabilmesi mümkündür. Aynı zamanda endoskopi sırasında görülen hastalıklı dokulara ilişkin örnek (biyopsi) alınarak bunların patolojik incelemeye gönderilmesi de mümkündür. İşlem sırasında görülen tümör ve poliplerden parça alınarak iyi veya kötü huylu olduğunu araştırmak veya özellikle midede gastrit ve ülserlere neden olan Helicobacter Pylori adlı bakterinin varlığını araştırmak amacıyla örnekler alınabilir. Endoskop yardımıyla yapılan görüntüleme işlemlerinin tamamı endoskopi olarak adlandırılmakla birlikte gastroenteroloji birimlerinde endoskopinin alt dalları olan gastroskopi ve kolonoskopi gibi farklı türleri mevcuttur. İncelenecek organa göre endoskopi uygulamasının ismi değişmekle birlikte bölgeye göre endoskop ve kullanılan diğer aygıtların boyutları ve türleri de değişkenlik gösterir.

Endoskopi İşlemi Kimlere Uygulanır?

• Mide ağrısı şikayeti ile iç hastalıkları ve diğer kliniklere başvuran kişilerde,
• Midede ekşime, ağza asitli sıvı gelmesi, göğüste yanma, mide bulantısı ve inatçı kusma, ateş, yorgunluk gibi şikayetle başvuran hastalarda,
• Yutma güçlüğü (disfaji) ve yutkunurken takılma hissi şikayeti ile başvuran hastalarda,
• Sebebi bulunamayan aşırı kilo kaybı yaşayanlarda,
• Yeterli ve dengeli beslenmesine karşılık kansızlık (anemi) sorunu yaşayan kişilerde,
• Kahverengi ve yakanlı kusma, kanlı ishal ve siyah renkli dışkı şikayeti olan bireylerde,
• Önceden gastrointestinal sisteme ilişkin cerrahi operasyon geçirmiş ve kontrolden geçmesi gereken hastalarda,
• Uzun süren inatçı ve tedaviye yanıtsız kalan kabızlık öykülerinde,
• Ultrasonografi ve tomografi gibi görüntüleme işlemlerinde şüpheli lezyonlara rastlanılması durumunda bu lezyonlardan biyopsi alınması gereken hastalarda,
• Ağız yolu ile beslenemeyen ve perkutan endoskopik gastrostomi (PEG) ve perkutan endoskopik jejunostomi (PEJ) gibi uygulamalar ile hortumla beslenen hastaların kateter yerleştirme ve kontrol işlemlerinde endoskopi uygulamalarından yararlanılır.

Kolonoskopi

Endoskopinin bir alt dalı olan kolonoskopi, gastroenteroloji kliniklerinde en sık yapılan endoskopik uygulamalardan bir tanesidir. Bu işlem, ucunda kamera olan ince ve bükülebilir bir cihaz ile tüm kalın bağırsağın ve ince bağırsağın kalın bağırsağa komşu kısmının görüntülenmesi işlemidir. Kalın bağırsak kanserinin tanısında en güvenilir yöntem olarak tanımlanmaktadır. Aynı zamanda bu yöntem ile ince bağırsağın sonundan kalın bağırsak, rektum ve anüse kadar olan bölgeye ilişkin hastalıkların tanı ve tedavi işlemleri gerçekleştirilebilir. Tanı amaçlı yapılan kolonoskopik görüntüleme işlemlerinde inflamasyonlu bölge, ülser, polip veya benzer şüpheli lezyonlara rastlanması durumunda bölgeden biyopsi alınarak elde edilen örnek inceleme için patoloji laboratuvarlarına gönderilebilmektedir. Aynı zamanda yaygın olarak rastlanan kalın bağırsak polipleri gerekli görüldüğü durumlarda kolonospoki sırasında çıkarılabilmektedir. Herhangi bir şikayeti olmasa da özellikle 50 yaş ve üzerindeki bireylerin kontrol amaçlı olarak kolonoskopi işleminden geçirilmesi Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilmektedir. 

Kolonoskopi İşlemi Kimlere Uygulanır?

• Dışkının siyah renkli olması, rektal kanama ve dışkıda kan görülmesi durumlarında
• Nedeni bulunamayan karın ağrıları, ishal ve kabızlıklarda,
• Bağırsak poliplerinin tanı ve tedavi işlemlerinde,
• Ailesinde bağırsak kanseri öyküsünün bulunduğu hastaların kontrollerinde,
• Nedeni bulunamayan kansızlık vakalarında,
• Gaita testi sonucunda dışkıda kan tespit edilen hastalarda,
• Bağırsak kanseri bulunan hastaların teşhis, tedavi ve cerrahi operasyon aşamalarında,
• Açıklanamayan kilo kayıplarının nedeninin araştırılmasında,
• Hemoroid (basur) hastalarının tanı ve tedavilerinde,
• Bağırsağa ilişkin yapılan görüntüleme işlemleri sonucunda şüpheli lezyonlara rastlanılan hastalarda,
• Dışkı yapısının uzun süre boyunca normalin dışında olduğu hastalarda,
• Ülseratif kolit, Crohn hastalığı gibi kronik bağırsak hastalıkları bulunan kişilerin kontrol ve cerrahi tedavi girişimlerinde,
• Özellikle ileri yaştaki hastaların rutin kontrollerinde hem tanı hem de gerekli görüldüğü durumlarda tedavi aşamalarında kolonoskopi uygulamasından yararlanılır.

Hem kolonoskopi, hem de diğer endoskopik incelemelerin öncesinde ve sonrasında dikkat edilmesi gereken hususlar bulunmaktadır. İşlem öncesinde belirli bir süre boyunca hastanın aç ve susuz kalması gerekir. İşlem sırasında anestezi uygulanmayan kişilerde endoskopun yarattığı baskı ve sindirim kanalındaki kıvrımlı yapılanmalar nedeniyle bir miktar ağrı hissedilmesi normaldir. Endoskopi işlemi bittikten sonra yine belirli süreler boyunca işlemin uygulandığı bölgede ağrı, rahatsızlık, kanama gibi sorunların ortaya çıkması normaldir. Bu konularda hekimin vereceği öneriler göz önünde bulundurulmalı, herhangi bir olumsuzluğun ortaya çıkması durumunda derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Eğer siz de gastroenteroloji biriminin uzmanlık alanına giren herhangi bir sindirim sistemi hastalığına sahipseniz veya gastrointestinal sistem hastalıklarını işaret eden semptomlar yaşıyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurarak detaylı şekilde muayeneden geçebilir, doktorunuzun önerdiği tanı testlerini yaptırabilirsiniz. Muayene sonrasında hekiminizin kolonoskopi, gastroskopi gibi endoskopi tekniklerinden herhangi birini veya birkaçını önermesi durumunda bu işlemleri yaptırarak hem kontrolden geçebilir, hem de olası hastalıklarınızın teşhis edilmesini sağlayabilirsiniz. Aynı zamanda 50 yaşın üzerinde ve özellikle de yakın zamanda gastroenteroloji muayenesinden geçmediyseniz kontrol amacıyla mutlaka gastroenteroloji kliniklerine başvurarak hekiminize danışınız.