FİL HASTALIĞI ( LENFÖDEM )

Halk arasında bilinen adıyla ‘’Fil Hastalığı’’ lenfatik sıvının hücreler arası dokuda birikerek kol,bacak veya gövdede şişmeye neden olmasıdır..İlk olarak el ve ayak sırtında görülür.Kol veya bacakta hareketliliğin azalması, deride gerginlik, giysi, bilezik, saat, yüzük, ayakkabı, çorap vb eşyaların dar gelmesi gibi belirtiler olabilir. Lenfödem, tedavi edilmezse ilerleyici bir hastalıktır

Lenf ödemin fizik tedavi ve cerrahi olmak üzere iki tür tedavisi vardır. Fizik tedavi kompleks boşaltıcı fizyoterapi, manuel lenf drenajı, kompresyon bandajları ve egzersiz şeklinde yapılır.

Lenf sisteminde bloke olmuş lenf sıvısının serbest akışının sağlanması manuel lenf drenajı tekniği ile sağlanır. Manuel lenf drenajı elle uygulanan özel bir masaj tekniği olup amacı; ödemli bölgeden lenf sıvısını alıp vücudun diğer bölgelerine akışını sağlamaktır. Her hasta için manuel tekniğin tipi ve sırası farklı bir prensip ile belirlenir.

Kompleks Boşaltıcı Fizyoterapi yönteminde, hastalara tamamen elle yapılan özel bir lenf drenaj masajı, sadece lenfödeme özel bandajlarla yapılan kompresyon tedavisi ve kendi kendine masaj uygulanmaktadır. Ödem, tedavinin ilk 10 seansında belirgin olarak azalmaktadır. Hastanın durumuna göre 20-30 seans tedavi uygulanmaktadır. Tedavi bitiminde hastaya uygun basınçta bası giysisi verilir. Bu tedavi tutulan kol veya bacağın hacmini azaltır, lenf dolaşımını sağlar.

Lenf sisteminde bloke olmuş lenf sıvısının serbest akışının sağlanması manuel lenf drenajı tekniği ile sağlanır. Manuel lenf drenajı elle uygulanan özel bir masaj tekniği olup amacı; ödemli bölgeden lenf sıvısını alıp vücudun diğer bölgelerine akışını sağlamaktır. Her hasta için manuel tekniğin tipi ve sırası farklı bir prensip ile belirlenir.

Kompresyon tedavisi dışarıdan lenfödemli alana basınç sağlamak amacı ile iki şekilde uygulanır: Kompresyon bandajları ve kompresyon giysileri. Lenfödem tedavisinde kullanılan bandajların özelliği; kas aktivitesi sırasında yüksek basınç ve kas istirahatı sırasında düşük basınç uygulaması ile lenf sıvısının etkilenmiş uzuvda tekrar birikmesinin önlemesidir. Kompresyon çorapları ise tedavi bitiminde takip sürecinde giyilmesi gereken materyallerdir ve kişiye özel yapılmalıdır.

Lenfatik sıvının akış hızı, iskelet kaslarının yaptığı aralıklı dış basınca bağlıdır. Bu nedenle sıvı drenajına yardım etmek için kas aktivitesi de gereklidir. Egzersizler ısınma ve pompalama, solunum ve germe egzersizleridir. Bandaj veya çorap kullanımı eşliğinde yapılmalıdır. Egzersiz programı hastaya özel olarak hazırlanmalıdır

Uzman Fizyoterapist Okşan SARIKAYA